Yıllardır gündemde olan çevresel düzenlemeler etkilerini göstermeye başlamıştır. Söz konusu düzenlemeler denizcilik sektörünü 2018 ve sonrasında önemli derecede etkileyecektir.

2017 yılında Balast Suyu Yönetimi Sözleşmesi nihayet yürürlüğe girmiştir. Ayrıca 2020 yılında, küresel kükürt sınırlaması olarak adlandırılan emisyon kontrol alanları dışında kullanılan yakıtların kükürt içeriğinin %0,5 ile sınırlandırılması uygulaması yürürlüğe girecektir. Bu yeni düzenlemenin etkin bir şekilde nasıl uygulanacağı ve yumuşak bir geçiş sağlanacağı üzerine IMO'da çalışmalar başlamıştır. BIMCO'nun nitelik ve nicelik bakımından uygun yakıt tedariki konusunda büyük endişeleri bulunmaktadır.

IMO aynı zamanda kapsamlı bir sera gazı stratejisi üzerinde çalışmaya başlamıştır. Sektör, denizciliğin ve fosil yakıtların süregelen çevresel etkisine küresel ölçekte odaklanmayı beklemelidir. Üye devletlerin görüş farklılıkları ile ilgili daha çok çalışılması gereken IMO ön stratejisi 2018 yılında tamamlanmalıdır. BIMCO'ya göre sektör, önceden iddialı hedefler belirlemeli ve aynı zamanda sektör için eşit şartların sağlanması amacıyla kanun düzenleyiciler ile yakın çalışma yürütmelidir.

Balast suyu arıtımına hazırlık

IMO Balast Suyu Sözleşmesi'nin yürürlüğe girmesi ile ilgili görüşler ikiye bölünmüştür. Bazıları geç de olsa yürürlüğe girmesinin iyi olduğunu düşünürken, diğerleri ertelenmesi gerektiğini düşünmektedir. Gerçek şu ki; söz konusu kurallar, önümüzdeki yedi yıl içerisinde gemilerin arıtma sistemleriyle donatılması amacıyla getirilmiştir.

Artık armatörler, arıtma sistemlerini belirlenen süre sonuna kadar gemilerine kurmak için hazırlık yapmak zorundadır. Armatörlerin arıtma sistemi tesis etmeyi ileri bir tarihe erteleme şansı bulunmamaktadır. Her gemiye uygun bir arıtma sistemi kurabilmek için sistemlerin arıtma potansiyelleri hakkında bilgi sahibi olmak oldukça önemlidir.

Sözleşme metni güncelliğini yitirmiş olup, düzeltme yapılması gereklidir. IMO'nun yayınladığı test kılavuzları, arıtma ekipmanlarının gerektiği gibi performans göstermesi için güncellenmiştir. Bu test kılavuzlarının düzgün bir şekilde ve sürekli olarak kullanımını sağlamak için zorunlu hale getirilmeleri gerekir.

Armatörlerin arıtma ekipmanlarının kurulumu için önemli miktarda para harcamaları gereken zaman gelmiştir.

BIMCO uygun yakıt yetersizliğine dikkat çekiyor

Ufukta beliren küresel kükürt limitiyle birlikte armatörlerin elinde iki basit çözüm var: düşük kükürtlü yakıt kullanımı veya egzoz gazı emisyonundaki kükürt için scrubber kullanımı. Ancak, gaz yıkama işlemi için gereken ekipmana yüksek yatırım yapılması gerekiyor. Diğer taraftan BIMCO, uygun yakıt tedarikinde yetersiz kalınacağını ve fiyatların yükselişe geçeceğini düşünüyor.

Tarih boyunca gemiler, petrol rafinerisi proseslerinin atık ürünlerini yakıt olarak kullanmıştır. Bu ürünlerin kükürt içerikleri yüksek olup; yeni kükürt limiti, sektörün yakıtla ilgili ana çözüm olarak gördüğü atık ürün kullanımını etkin bir şekilde yasaklamaktadır.

Yalnızca birkaç armatör scrubber kurulumuna karar vermiş olup, 2020 yılı yaklaşırken görülmektedir ki; söz konusu tarihe kadar az sayıda gemide scrubberlar bulunacaktır. Aslında bu, denizcilik sektörünün mevzuata uyum sağlayıp sağlayamayacağını, rafineri endüstrisinin belirleyeceği anlamına gelmektedir.

Dünya rafinerilerini besleyen küresel ham petrolde, sınırlandırılan miktardaki kükürt giderilmelidir. Dünya rafinerilerinin mevcut desülfürizasyon kapasitesinin bu miktardaki kükürtü gidermek için yeterli olmadığına inanılmaktadır.

BIMCO; rafinerilerin, gereken düşük kükürtlü yakıt kaynağını üretebilmek için yatırım yapmaya pek de istekli olmadıklarını görmektedir. Bu nedenle BIMCO'nun beklentisi, dünyanın bazı bölgelerinde uygun yakıt temininde sıkıntı olacağı yönündedir.

Rafineri emisyonları yükselişte

LNG gibi yükselişte olan iyi bir üçüncü tercih, yakıt çözümünde alternatif olacaktır ancak bu çözümler henüz yeterince yaygın olarak kullanılmamaktadır. Ayrıca alternatif yakıtların dünya deniz ticareti filosuna tedariki için gerekli altyapı da henüz bulunmamaktadır. Sonuç olarak BIMCO 2020 yılı sonrasında, düşük kükürtlü yakıtta talep fazlalığının yaşanacağı önemli bir döneme geçileceğini düşünmektedir. Bu durum fiyatların yükselmesinin önünü açacak olup, sahtekarlık ve spekülasyon için potansiyel yaratacaktır.

Kükürt giderimi için gereken enerji ihtiyacı rafinerilerin CO₂ emisyonunu arttırmaktadır. Bu nedenle rafineri bulunan şehirlerdeki sera gazı emisyonu politikaları, kükürt giderimi kapasitesinin arttırılmasını engelleyebilir.

Denizcilik endüstrisinin karbonsuzlaşmaya ihtiyacı var

BIMCO, iklim değişikliğiyle mücadelenin mümkün olduğunca karbonsuzlaşmayı gerektirdiği görüşündedir. Ancak karbonsuzlaşmayı gerçekleştirebilecek teknolojilerin ticari gemilere geniş ölçekte uygulanabilecek duruma erişmesi, önümüzdeki on veya yirmi yılda olmayacaktır.

BIMCO ve denizcilik sektörü paydaşları; IMO sera gazı emisyonu azaltım stratejisinin, denizcilik endüstrisinde karbonsuzlaşmaya yönelik bir vizyona sahip olması gerektiğini ileri sürmektedir. Bu IMO açısından, denizcilik kaynaklı emisyonların sorumluluğunu üstüne aldığının göstergesi olacaktır.

Emisyonlar 2008 yılında en yüksek seviyeye ulaştı

Denizyolu taşımacılığı kaynaklı sera gazı emisyonları 2008 yılında en yüksek seviyeye ulaşmıştır. 2008'den bu yana dünya ticaret filosunun yakıt tüketimindeki düşüş, emisyonları aşağıya çekmiştir. BIMCO gemilerin düşük hızda seyretmeleri ve deniz ticareti filosunun yakıt açısından daha verimli yeni gemilerle modernizasyonu yoluyla yakıt tüketiminin azaltılması eğilimini göz önüne almaktadır.

BIMCO'ya göre denizcilik sektörü proaktif davranmalı ve iddialı hedefler belirlemelidir; aynı zamanda, sektör içinde eşit şartların oluşturulması için kanun düzenleyicilerle yakın çalışma yürütmelidir.

BIMCO, denizcilik sektörü kaynaklı sera gazı emisyonlarının sınırlandırmasına ilişkin zorunlulukların yerine getirilmesinde verimlilikle ilgili iyileştirmelerin faydalı olacağına inanmaktadır.

BIMCO, denizcilik sektöründe küresel olarak uygulanabileceğine inandığı sera gazı emisyonu politikalarının somut hale getirilmesinde yıllardır IMO'yu desteklemektedir.

BIMCO, önerilen iklim politikaları etkilerinin sektörde eşit şartların sağlanmasına engel olabilmesinden veya armatörlerin kontrolünün ötesinde zorunluluklar dayatılabilmesinden daima endişelenmiştir. Dolayısı ile tüm taraflarca kontrol edilebilen bir yaklaşım olduğundan 'verimli tasarımı' yani; yeni gemi tasarımında küresel verimlilik standartlarını desteklemektedir. Enerji verimliliğini sağlamada 'Verimli tasarım', ev gereçlerinde ve arabalarda kullanılan sınıflandırmada olduğu gibi toplumun diğer alanlarında da geniş olarak yer bulmaktadır.

Operasyonel verimlilik standartlarına doğru

BIMCO, operasyonel verimlilik standartları gibi armatörlerin kontrolü dışında gereklilikler dayatan politika araçlarının uygulanmasını desteklememektedir. Operasyonel verimlilik standartları her bir gemi için keyfi hale gelecektir. Bunun sebebi operasyonel verimliliği hesaplamak için gerekli olan işletme parametrelerinin, okyanus geçişlerinde karşılaşılan hakim hava ve deniz koşulları ile yük sahiplerinin kararlarına göre tesadüfi olmasıdır.

IMO birkaç yıldır sera gazı emisyonu azaltımı üzerine çalışıyor. IMO farklı bayraklara sahip gemiler arasında ayrım gözetmeme prensibiyle faaliyet göstermekte olup, sera gazı emisyonları ile ilgili ise "Ortak Fakat Farklılaştırılmış Sorumluluklar ve Göreceli Kabiliyetler" prensibi kabul görmektedir. Söz konusu iki prensip arasındaki çelişki, bu çalışmayı karmaşık hale getiriyor. Bu farklı prensipler arasında nasıl bir köprü kurulacaktır? "Ortak Fakat Farklılaştırılmış Sorumluluklar ve Göreceli Kabiliyetler" prensibinin IMO'da kullanılması söz konusu mudur? Veya IMO, kuruluş prensibi olan 'ayrım gözetmeme' ilkesini korumalı mıdır? Bu konuda henüz bir karara varılmamış olup, IMO'nun kapsamlı sera gazı emisyonu stratejisinin bir parçası olan bu sorulara bir yanıt bekliyoruz. Söz konusu çalışma önümüzdeki yıl karara bağlanmak üzere devam etmekte olup, BIMCO sürecin kolaylaştırılması amacıyla sektör paydaşlarına katkı sağlamaya devam edecektir.

Kaynak: BIMCO Reflections 2018