Gemilerin yakıt tüketimi ile ilgili veri toplama gereklilikleri 1 Mart 2018 itibariyle yürürlüğe girmiştir. MARPOL Sözleşmesi ile ilgili diğer önemli değişikliklerden olan, çöp sınıflandırmasına "e-atık" kategorisinin ilave edilmesi ve IOPP Sertifikasındaki değişiklikler de yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

Gemi yakıt tüketimi verilerinin raporlanması gerekliliği

Uluslararası denizciliğin enerji verimliliğinin iyileştirilmesini hedefleyen son zorunlu gereklilik, gemi yakıt tüketimi verilerinin raporlanmasıdır. Veri toplama 1 Ocak 2019'da başlayacak olup, her takvim yılı sonunda IMO'ya raporlanacaktır.

Veri toplama sistemi, IMO'ya yakıt tüketimiyle ilgili somut veriler sunmayı hedeflemektedir. Bu verilerin, uluslararası deniz taşımacılığı kaynaklı sera gazı emisyonlarının değerlendirilmesi ve enerji verimliliğinin artırılması için alınması gereken önlemlere karar verilmesinde Üye Devletlere katkı sağlaması bekleniyor.

Söz konusu zorunlu gereklilikler, IMO'nun Deniz Çevresini Koruma Komitesi (Marine Environment Protection Committee-MEPC) tarafından 2016 yılında, MARPOL Sözleşmesi Ek VI, 4. Bölümü'nde yapılan değişiklikler ile kabul edilmiştir.

Gemi yakıt tüketimi verilerinin toplanması ve raporlanması ile ilgili Kural 22A kapsamında; 5000 GRT ve üstündeki gemiler, kullandıkları her yakıt tipine ilişkin tüketim verisini toplamakla yükümlüdür. Bu gemiler, uluslararası denizcilik kaynaklı CO₂ emisyonlarının yaklaşık %85'inden sorumludur.

Birleştirilmiş veriler her takvim yılı sonunda Bayrak Devleti'ne raporlanacak olup; Bayrak Devleti, gerekliliklere uygun şekilde raporlama yapmış olan gemi için bir Uyum Sertifikası yayımlayacaktır. Bayrak Devletleri'nin daha sonradan bu verileri, IMO Gemi Yakıt Tüketimi Veritabanı'na iletmesi ve IMO'nun toplanan verileri özetleyerek MEPC'ye bir yıllık rapor oluşturması gerekecektir.

Ayrıca 5000 GRT ve üstündeki gemilerin Gemi Enerji Verimliliği Yönetim Planı'nda (Ship Energy Efficiency Management Plan-SEEMP), 31 Aralık 2018 tarihine kadar, veri toplamada kullanacakları metodoloji ve Bayrak Devletleri'ne raporlama yaparken kullanacakları proseslere ilişkin bilgi yer almalıdır.

Yeni zorunlu veri toplama sisteminin, 'üç aşamalı yaklaşımda' ilk olması amaçlanmaktadır. Toplanan verilerin incelenmesi, gemiler kaynaklı sera gazı emisyonlarının azaltılmasına ilişkin kapsamlı bir IMO Stratejisi geliştirilmesi amacıyla oluşturulan yol haritasına göre, objektif ve şeffaf olunmasına ve MEPC'de tartışılan konulara yer verilmesine zemin hazırlayacaktır.

Bu sürecin bir sonraki aşaması, 9-13 Nisan 2018 tarihlerinde yapılacak olan MEPC 72. Dönem toplantısında kabul edilmesi beklenen sera gazı emisyonu ön stratejisidir. Ön stratejinin diğer konulara ilaveten; kısa, orta ve uzun vadeli önlemlerin (muhtemel zaman çizelgesiyle birlikte) bir listesini içermesi beklenmektedir. Zorunlu raporlama sistemi kapsamında toplanan veriler, 2023 yılında kabul edilecek revize bir strateji için MEPC'nin bilgilenmesine katkı sağlayacaktır.

MARPOL Ek V Kapsamındaki Çöp Gereklilikleri

Deniz çevresine zararlı (Harmful to Marine Environment-HME) maddeler ve Çöp Kayıt Defteri Formu ile ilgili MARPOL Ek V değişiklikleri 1 Mart 2018'de yürürlüğe girmiştir.

- MARPOL EK V Kural 4 ve Kural 6'daki değişiklikler; yük taşıyıcıların, yük kalıntılarının deniz çevresine zararlı olup olmadığını beyan etmesini gerektirmektedir. Yeni bir ilave bölüm, kuru dökme yüklerin sınıflandırılması için kriterler getirmektedir.

- Çöp Kayıt Defteri Formu güncellenmiştir. Çöp Boşaltımına Ait Kayıt iki kısma ayrılmış olup;  Kısım I tüm gemilerin kullanımını, Kısım II ise kuru dökme yük taşıyan gemilerin kullanımını gerektirmektedir.

- "E-atık" adlı yeni bir kategori ilave edilmiştir. MARPOL EK V'in iyileştirilmesi için 2017 Kılavuzu'nda e-atık; gemi işletiminde veya yaşam mahallerinde kullanılan, kullanım ömrünü tamamlamış, insan sağlığına ve/veya çevreye zarar verme potansiyeli olan, tüm parçalar, alt gruplar ve sarf malzemeleri içeren elektrikli ve elektronik ekipman olarak tanımlamaktadır.

IOPP Sertifikasındaki Değişiklikler

Uluslararası Petrol Kirliliğinin Önlenmesi (International Oil Pollution Prevention-IOPP) Sertifikası ekinde yer alan B Formu'nun, ayrılmış balast tankı ile ilgili güncellenmesine ilişkin değişiklikler de 1 Mart 2018'de yürürlüğe girmiştir.

Kaynak: IMO'nun 05.03.2018 tarihli Basın Bildirisi