Gemilerin Balast Suları ve Sedimanlarının Kontrolü

ve Yönetimi Sözleşmesi

Uluslararası Denizcilik Örgütü(IMO) platformunda hazırlanan "Uluslararası Gemilerin Balast Suları ve Sedimanlarının Kontrolü ve Yönetimi Sözleşmesi-2004" 13 Şubat 2004 tarihinde imzaya açılmış ve Türkiye'nin de içinde bulunduğu birçok ülke tarafından imzalanmıştır. Sözleşme, 8 Eylül 2017 tarihi itibariyle dünya filosunu oluşturan toplam gros tonajın %35'i ve 30 ülke tarafından imzalanması şartını taşıdığı sebebiyle 8 Eylül 2018 tarihinde(12 ay sonra yürürlüğe girmesi kuralı ile), tüm dünyada devreye girecektir. (Şuana kadar 69 ülke tarafından imzalanmıştır).

Sözleşmenin gerekliliklerinin Sektör tarafından anlaşılması ve bilgi alışverişinde bulunulması amacıyla, mülga Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı koordinasyonunda; Denizcilik Kuruluşları, Liman İşletmeleri, Liman Devleti Kontrol Uzmanları(PSCO), Denizcilik Endüstrisi, Teknoloji Sağlayıcılar ve Atık Kabul Tesisi İşletmelerine yönelik çalışmalar olarak, "Balast Suyu Yönetimi" Sistemi(BWMS) Eğitim Çalıştayları düzenlenmiştir.

İlgili Bakanlıklar koordinasyonunda yapılan "Balast Suyu Sözleşmesi" ne ilişkin tüm toplantı ve faaliyetlere Odamızca katılım ve katkı sağlanmış olup Ülkemiz açısından önemi gereği yapılmakta olan çalışmalar, takip edilmekte ve üyelerimize sunulmaktadır.

Bu maksatla, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından; gemi balast suları ve sedimanlarından kaynaklanacak deniz ortamına verilen zararların azaltılmasına yönelik tedbirlerin uygulanması, gemilerin ve kıyı tesislerinin sorumluluklarının belirlenmesi, gemilerde balast suyu yönetim planlarının oluşturularak uygulanması, bu husustaki denetimlerin ve idari yaptırımların belirlenmesine yönelik Ulusal mevzuat olarak "Gemi Balast Suları ve Sedimanlarının Yönetimi ve Kontrolü Esaslarına Dair Yönetmelik" hazırlanması amaçlamaktadır.

Dünya denizlerinde, yılda yaklaşık 7 milyar ton balast suyunun ve 7000 farklı türün gemiler tarafından taşındığı, bu nedenle Sözleşmeye büyük önem verildiği ve yirmi iki (22) madde, bir(1) EK(5 Bölümlü A-E'ye kadar) ve 14 Rehberden(15 Rehber) oluştuğu bilinmektedir.  Sözleşmenin Uygulaması;

D-1 Yönetmeliğinin Uygulandığı Gemiler (Balast Suyu Değişimi Standardı)

• Doküman inceleme:  Balast Suyu Yönetimi Planının(BWMP) onaylanması

Gemi üzerinde Sörvey:

- Hava, firar ve iskandil boruları da dahil olmak üzere boru devreleri için sörveyler

- Onaylanan BWMP'nin teyit edilmesi

- Balast Suyu Kayıt Defterinin (BWRB) teyit edilmesi (onay gerekli değildir)

Balast Suyu Değişimi;

• 200 mil açıkta 200 m derinlikte

50 mil açıkta 200 m derinlikte

• Liman Devleti tarafından belirlenmiş alanlarda
• Geminin rotasını değiştirmeden ve bekletmeden

D-2 Yönetmeliğinin Uygulandığı Gemiler (BWMS'nin Kurulumu)

• Doküman inceleme:  BWMP'nin ve ilgili planların onaylanması, Balast Suyu  Yönetimi Planı, BWMS Yerleşim Planı (çizim), Balast Suyu Devre Planı(çizim)

Gemi üzerinde Sörvey:

- BWMS, hava firar ve iskandil boruları da dahil olmak üzere boru devreleri için sörveyler

- BWMS'nin çalışma/operasyon testi

- BWMS için kullanılan kimyasal maddelerin doğru bir şekilde depolandığının ve  muhafaza edildiğinin teyit edilmesi

- Onaylanan BWMP'nin teyit edilmesi

- BWRB'nin teyit edilmesi (onay gerekli değildir)

[Numuneleme tertibatı hakkında detaylar, Kablo diagramları, Elektrikli aparat ve donanım hakkında detaylar, Elektrik Ana Tablo çizim ve detayları, Kısa devre akımı analizi, Patlamaya dayanıklı elektrik donanımı ve tertibatı listesi (varsa), Gemi test prosedürü, Balast Suyu Yönetimi Sistemi (Üretici resimleri)]

İdarenin özel talimatı olmadığı sürece, Uygunluk Sertifikası(Statement of Compliance-SoC) düzenlenmiş olsa bile, Başlangıç Sörveyi gereklidir.  

Balast Suyu Arıtımı Performans Standardı D-2;

• 50 μm (mikron metre) den büyük veya eşit 10 organizma/m³ ve
• 50 μm (mikron metre) den küçük ve 10μm den büyük veya eşit 10 organizma/ml
  
  Arıtma Cihazı /Sistemlerinin Uygulama Takvimi;
  Gemilerin, inşa yılı ve yenileme sörvey tarihlerine göre, balast kapasitesi ve inşa yılları belirleyici olup son düzenlemeler (2017 yılı için) ile 2016 yılı bitimi sonu her geminin arıtma yapacağı, aşağıda sunulan tablolarda belirtilmiştir. Keza, BWM Sözleşmesi D-2 gerekliliğinin uygulamasına, 3-7.07.2017 tarihlerinde gerçekleştirilen MEPC 71'de karar verilmiştir. Değiştirilen B-3 kuralına göre, 08 Eylül 2017'den önce inşa edilen gemiler, BWM yapmak için en az D-2 kuralında belirtilen standarda uygunluğu, aşağıda tanımlanan şekilde sağlamaktadır.

IOPP: International Oil Pollution Prevention Certificate(Uluslararası Petrol Kirliliği Önleme Sertifikası)

• Bu maksatla;

1. Yeni gemiler için bir değişiklik olmadığı, Sözleşmenin yürürlüğe gireceği tarihte ve sonrasında üretilenlerin D-2 gereği arıtım cihazı ile üretileceği,
2. Mevcut gemiler için ise,
3.  
4.    a. IOPP Sertifikası kapsamına girmeyen gemiler için arıtıma geçiş tarihinin, 8 Eylül 2024 den geç olmamak şartı ile idare tarafından belirlenen bir tarih uygulanacağı,
5.  
6.    b. IOPP sertifikası olan gemiler için İlk Yenileme Sörveyi: 8 Eylül 2019 ve sonrasında veya 8 Eylül 2014 ile 8 Eylül 2017 arasında tamamlanmış gemilerin, Ikinci Yenileme Sörveyinin, 8 Eylül 2019 dan sonraki İlk Yenileme Sörveyi olarak tanımlanacağı,

   Uygulamanın geçiş sürecinde ise, B-3 değişiklikleri ve nasıl yapılacağının İdare tarafından belirlendiği, Sonuç olarak; mevcut gemiler için uygulamaya geçişin en erken 8 Eylül 2019 tarihi olarak tespit edildiği, takip edilerek üyeler bilgilendirilmektedir.

Balast Suyu Yönetimi Sistemi'nin Uygulama Programının Revizyonu;

IMO'da sürdürülen çalışmalar kapsamında Arıtma Cihazı /Sistemleri hakkında, ülkelerin (Hindistan, Liberya vb.) tersane kapasitesinin yetersiz olduğu varsayımıyla, D-2 kuralına geçiş süresinin, daha da uzatılmasının teklif edildiği (MEPC 71 Dönem Toplantısında)

Ayrıca, Revize edilen G8 Yönergesi uygulanma tarihinin, 28 Ekim 2020'de veya sonrasında kurulan balast suyu yönetimi sistemleri 28 Ekim 2020 veya sonrasında uygulanacak olup mevcut Yönergenin 27 Ekim 2020 tarihine kadar kabul edileceği,

IMO tarafından, BWM Sistemlerinin onaylanmasına dair Yönergenin(G8) tadili kapsamında, G8 Yönergesinde yapılan değişikliklerin onaylandığı,

Gemilerin Balast Suyu Yönetimi Sözleşmesine uyum sürecinde beklenmedik durumlar karşısında alınacak önlemler ve uygulanması konusundaki endişeler için (MEPC 68'de) bir yol haritası geliştirildiği öğrenilmiştir.

Arıtma Sistemleri Onay Prosedürü ;

İki ayrı onay prosedürünün söz konusu olduğu, bu onayların arıtma sistemlerine göre değiştiği, Kimyasal arıtım içermeyenler tesislerin, sözleşmeye üye ülkeler tarafından onaylandığı ve sadece TİP ONAYI aldığı, ancak, kimyasallar kullanılan arıtma tesislerinin ise IMO tarafından(IMO ONAYI) onaylandıktan sonra ülkelerin(TİP ONAYI) tip onayına sunulacağı öğrenilmiştir.

BWMS Kurulumu

1. Gemilerin Arıtma Teknolojleri ;

• Mekanik;  Filtreleme, Siklon ile Ayırma, Koagülasyon/Yüzdürme
• Fiziksel;Fiziksel Kavitasyon, Ultrasonik Isıyla ve UV Arıtım,Oksijensizleştirme
• Kimyasal; Dezenfeksiyon, Biyosidler, Elektro Klorlama
  
  Filtre+UV:
• 
  Genellikle Filtre ve UV kombinasyonu uygulanır. UV uygulanarak oksidasyon yapıldığında, mikroorganizmalar ve diğer organik maddeler yok olur. Filtrenin görevi, balast suyundaki büyük organizmalarla yüzer engelleri gidermek ve arıtma işlemi esnasında Balast Suyu Yönetimi Sistemi yükünü azaltmaktır. Temiz su arıtılabilir. Kimyasallar kullanılmaz.
  
  Elektroliz:
• 
  Balast suyu elektrolizle ayrıştırılır ve sodyum hipoklorit oluşur. Sodyum hipoklorit oluştuğunda, mikroorganizmalar ve diğer organik maddeler yok olur. Bazı üreticiler filtre yerine süzgeç kullanmıştır(örn.,3 mm delikli). Süzgeç, büyük ebatlı organizmaların giderilmesini değil, BWM Sistemi içerisine kabuk dolmasını önler. Süzgeç üzerinde geri yıkama yapılması gerekmez. Temiz su arıtılamaz. Nötrleştirici gerekmektedir.

Filtre + Kimyasal:

Özel bir pompa aracılığıyla balast suyuna pompalanan sterilizasyon sıvısı (sodyum hipoklorit) ya da su çözeltili granül (dikloroizosiyanürik sodyum asit) sayesinde, mikroorganizmalar ve diğer organik maddeler yok olur. Filtrenin görevi, balast suyundaki büyük organizmalarla yüzer engelleri gidermek ve arıtma işlemi esnasında Balast Suyu Yönetimi Sistemi yükünü azaltmaktır. Temiz su arıtılabilir. Nötrleştirici gerekmektedir.

Ozon:

Havadaki oksijenden meydana gelen ozon, balast suyuna pompalanır ve ozonun yüksek oksidasyon gücü sayesinde, organizmalar ve diğer organik maddeler yok olur. Genellikle filtre ya da süzgeç kullanılmaz. Temiz su arıtılabilir. Nötrleştirici gerekmektedir.

Kavitasyon(Cavitation/Ultrasounds):

Ventüri boruları ya da yarık plakaları kavitasyon kabarcıkları üretmek için kullanılır. Oluşturulan bu yüksek enerjili hava kabarcıkları sayesinde hidrodinamik kuvvetler ve ultrasonik titreşimler veya yüksek frekans sesleri ile organizmaların etkili bir şekilde öldürülmesine veya hücre duvarlarını bozarak tekrar üremeleri engellenir.

Oksijensizlendirme(De-oxygenation):

Ballast suyu içerisindeki mevcut çözünmüş haldeki oksijenin çıkarılması veya etkin olmayan nitrojen veya inert gaz gibi gazlarla yer değiştirilmesi için değişik metotlar kullanılmaktadır. Oksijenin yok edilmesi, sadece organizmaların yok edilmesini sağlamakla kalmayıp, eğer oksijen miktarı doğru seviyelerde korunduğu sürece ayrıca korozyon engelleyici yararları olduğu öngörülmektedir. Ancak bu işlem oldukça uzun zaman alabilmektedir.

Kimyasal Biyosidler(Chemical Biocides):

Önceden hazırlanan veya paketlenmiş dezenfektanların ballast alımı esnasında akış halindeki suya eklenerek kimyasal zehirleme veya oksitleme tekniğiyle yaşayan organizmaların öldürülmesini amaçlar. Tipik biyosidler chlorine, chloride iyonları, chlorine dioxide, sodyum hypochlorite ve ozone içerir. Ballast suyundaki atık biyosidler in ilave nötralizasyon teknikleriyle istenen standartları uyum sağlayacak düzeye getirilmesi gerekebilir.

Elektrolitik Klorlama(Electrolytic Chlorination):

Elektrolitik çember içerisinde akış halindeki ballast suyuna elektrik akımı verilerek, serbest halde dolaşan chlorine, sodyum hypochlorite ve hydroxil radikalleri üretilir. Bu sayede ozon ve hydrogen prexide oluşturularak elektrokimyasal oksitlenme gerçekleştirilmektedir. Bu metot belli seviyelerdeki çözünmüş tuz içeren deniz sularında sınırlandırılmıştır, aksi halde istenmeyen atıkların oluşumu görülmektedir.

Balast Suyu Arıtma Sistemleri ve Metotları Karşılaştırması:

Oldukça fazla sayıda ballast suyu arıtma sistem metotları görülebilmektedir. Bunların içlerinden en etkili ve kullanım kolaylığı, bakım-tutum masraflarının azlığı, personel kullanımı yönünden oldukça basite indirgenmiş kolay sistemler olması sebebiyle UV Teknolojisi ön plana çıkartılmaktadır.

2. Gemilerin Denetlenmesi (Liman Devleti Kontrollerinde)

a.    Sınırlı Denetleme;

• Sertifika kontrolü,
• Balast suyu kayıt defteri kontrolü,
• Balast suyu tuzluluk ölçümü,

b.   Detaylı Denetleme;

• Sertifika yok veya geçerliliği dolmuş,
• Gemi ve ekipmanlar konusunda kuşku var,
• Balast yönetim prosedürleri bilinmiyor veya uygulanmıyor,

c.    Detaylı Denetime Başlandığında;

• Tehlike bertaraf edilene kadar deşarjı durdurulur
• İhlal tespit edilirse ceza ülkelere bırakılıyor,
• Gemiyi tutabilir, ikaz edilebilir, uzaklaştırılabilir, cezalandırabilir,

d.   Gemide Bulunması Gerekenler Dokümanlar;

1. Balast Yönetim Planı (onaylı)
• Güvenlik prosedürleri,
• Balast suyu arıtım ve değişim prosedürleri,
• Sediment takip ve verme prosedürleri,
• Görevli personel bilgileri,
• İlgili tüm raporlamaların prosedürleri,
•  Balast Suyu Kayıt Defteri (elektronik)
• Tüm operasyonların detaylarını içeren
  
  (Her yıl dünyadaki ürünlerin %84'ünün, deniz taşımacılığı yoluyla yapıldığı ve bu yolla uluslararası sulara tonlarca balast suyu transfer edildiği, benzer bir miktarın, aynı zamanda iç ulaşımda ve bölgeler arasında da, transfer edildiği bilinmektedir.
  
  Balast suyu yüksüz gemilerin dengesini ve stabilitesini sağladığı ve modern deniz taşımacılığının emniyetli ve etkili çalışması için önem arz etmektedir. Bununla birlikte; ciddi ekolojik, ekonomik ve sağlık problemleri açısından bir tehdit oluşturmakta olup özellikle balast suyu deniz canlıları içerdiği zaman ciddi çevresel problemlere sebep olmaktadır. Sözleşme, balast sularının yönetimi konusunda özellikle gemilerin tabi olacakları, bazı önemli kurallar getirmektedir. Kısaca bütün gemilerin "Balast Suyu ve Sedimanları Yönetim Planı" uygulamasını istemekte olup "Balast Suyu Kayıt Defteri" taşımak zorunda olacağını ve verilen bir standartta balast suyu yönetim prosedürlerini gerçekleştirmeleri gerekeceği bildirilmektedir.) 
  
  Ülkemizde Yapılan ve Yapılması Gerekecek Çalışmalar;

Şu an için 880 adet Türk Bayraklı geminin etkileneceği,

• 2014-2017 yılları içerisinde Dünya genelinde 54000 geminin etkileneceği ve yaklaşık 50-55 milyar ABD Doları bir maliyet getireceğinin takip edildiği,
• Gemi başına yaklaşık 800 bin ABD Doları - 1 milyon ABD Doları arasında maliyet getirebileceğinin tahmin edildiği,
• Kabotaj Hattında çalışan gemiler için bu sistemlerin düşünülmediği, özel bir rehber hazırlanacağı,
• Balast suyu taşıyacak şekilde tasarlanmamış ve yapılmamış gemiler, tecrit edilmiş balast tanklarında deşarja tabi olmayan kalıcı balast suyu bulunan gemiler, savaş gemileri ve yardımcı savaş gemileri ile herhangi bir devlete ait veya devlet tarafından işletilen ve ticarî faaliyetler dışında kullanılan gemiler ile uluslararası sefer yapmayan kabotaj dâhilinde çalışan gemiler Yönetmelik kapsamı dışında olabileceği,
• Sürekli aynı rotada gidip gelen gemiler için risk değerlendirilmesi kapsamında muafiyet çalışması yapılabileceği,
• Türk Bayraklı gemilere takılabilecek balast suyu yönetim teknolojilerinini İdareden bir Tip onayı almış olması gerekebileceği, söz konusu teknolojilerin tip onayı alma prosedürünün ise Tersaneler ve Kıyı Yapıları Genel Müdürlüğü'nün belirleyeceği usuller kapsamında yürütülebileceği,
• Ülkemiz, Karasuları ve Münhasır Ekonomik Bölgesine 23 Milyon Ton Balast suyu boşaltıldığı, bunun % 45'nin Marmara Denizi'nde vuku bulduğu,
• Yaklaşık olarak 263 yabancı türün Türk kıyılarına istilacı olarak yerleştiği, 66 türün gemiler tarafından taşındığı ve bu türden 19'unun zararlı olarak tanımlandığı,
• Personel Eğitim ve sertifika işlemlerinin önemli bulunduğu,
• 2872 Sayılı Kanun ve ilgili Yönetmeliklerde, gerekli değişikliklerin yapılması gerektiği,
• IMO tarafından Sözleşme gereği, Ege Denizi ve Marmara Denizi'nde Balast operasyonunun yasaklandığı, (200 dz mili ve 50 dz mili kriterlerine uymadığı için)
• Limanlarda ve terminallerde, ilgili sözleşme tarafınca, balast suyunun temizlenmesi ve iyileştirilmesine yönelik olarak, sedimanlar için uygun atık kabul tesislerinin kurulmasının belirtildiği,   
• Sedimentlerin, havuz onarımı sırasında tersane marifetiyle bertaraf tesislerine gönderilebileceği (genel olarak içinde ağır metaller bulunması nedeniyle),
• ARGE ve teşvik uygulamalarına ihtiyaç duyulduğu,

hususları takip edilmekte ve üyelerimiz bilgilendirilmektedir.