Sayın Üyemiz,

Avrupa’da denizcilik sektöründe enerji verimliliği uygulamaları, deniz çevresinin korunması, dijital dönüşüm, denizcilikte teknolojik uygulamalar ve araştırma alanında meydana gelen güncel gelişmelere ilişkin çeşitli kaynaklardan derlenen haberler bilgilendirme amacıyla aşağıda sunulmaktadır.

1. Kızıldeniz’de Saldırılar Yeniden Başladı

Husiler altı aylık uzun bir aradan sonra, Kızıldeniz’deki ticari gemileri hedef alan saldırılarını yeniden başlatarak bölgedeki deniz güvenliği konusundaki endişeleri artırdı.

6 Temmuz'da, dökme yük gemisi “Magic Seas”, silahlı kişiler tarafından saldırıya uğradı ve geminin kontrolü ele geçirildi. Saldırganlar tarafından gemiye patlayıcılar yerleştirilerek gemi batırıldı. Neyse ki, tüm mürettebatın güvenli bir şekilde kurtarıldığı bildirildi.

Bu saldırının ertesi günü ise, “Eternity C” isimli bir başka yük gemisi daha saldırıya uğradı. Deniz dronları ve roketlerle vurulan gemi 9 Temmuz’da battı ve gemideki 25 mürettebattan 9’u hayatını kaybetti. Çok sayıda denizcinin ise kayıp olduğu bildirildi.

(Kaynak: BIMCO)

2. BM Genel Sekreteri Guterres: Fosil Yakıt Çağı Sona Erdi

Birleşmiş Milletler (United Nations-UN) Genel Sekreteri António Guterres, New York’taki BM Genel Merkezinde yaptığı konuşmasında yenilenebilir enerjiye geçişte dünyanın “dönüşü olmayan noktayı geçtiğini” ifade ederek hükümetlere, Brezilya’da Kasım ayında yapılacak COP30 İklim Zirvesi öncesinde kapsamlı yeni iklim planları sunmaları çağrısında bulundu.

Fırsat Anı: Temiz Enerji Çağını Hızlandırmak başlıklı konuşma, küresel enerji ve finans kuruluşlarının ortaklığında hazırlanan bir BM Teknik Raporu eşliğinde gerçekleştirildi.

Artan temiz enerji yatırımlarından ve fosil yakıtları geride bırakan güneş ve rüzgâr enerjisi maliyetlerindeki düşüşten söz eden Guterres: “Sadece parayı takip edin.” diyerek, geçen yıl temiz enerjiye 2 trilyon dolar harcandığını, bunun fosil yakıtlara yapılan yatırımdan 800 milyar dolar daha fazla olduğunu ve temiz enerji yatırımlarının son on yılda neredeyse yüzde 70 artış gösterdiğini dile getirdi.

Maliyet Devrimi

Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı’nın (International Renewable Energy Agency- IRENA) yeni verilerine göre, bir zamanlar dört kat daha pahalı olan güneş enerjisi, artık fosil yakıtlardan yüzde 41 daha ucuz.

Benzer şekilde, açık deniz rüzgâr enerjisi de yüzde 53 daha ucuz ve dünya çapında yeni yenilenebilir enerji kaynaklarının yüzde 90’ından fazlası en ucuz yeni fosil yakıt alternatiflerinden daha ucuz.

“Bu sadece bir güç değişimi değil. Bu bir olasılık değişimi.” ifadelerini kullanan Guterres, yenilenebilir enerji kaynaklarının küresel kurulu güç kapasitesinde fosil yakıtlarla neredeyse aynı seviyeye geldiğini ve geçen yıl “neredeyse tüm yeni güç kapasitesinin” yenilenebilir kaynaklardan elde edildiğini belirtti.

Temiz Enerji Durdurulamaz

Guterres, temiz enerji geleceğinin “artık bir vaat değil, bir gerçek” olduğunu vurgulayarak hiçbir hükümet, endüstri veya özel çıkarın bunu durduramayacağını ifade etti.

Ülkelere ulusal iklim planlarına odaklanma çağrısında bulunan Guterres, emisyonların yüzde 80'inden sorumlu olan G20 ülkelerini 1,5 ° C sınırına uygun yeni planlar hazırlamaya ve bunları Eylül ayında gerçekleştirilecek BM Genel Kurulu sırasında düzenlenecek üst düzey bir zirvede sunmaya davet etti.

Hedeflerin, “2030 yılına kadar enerji verimliliğini iki katına ve yenilenebilir enerji kapasitesini üç katına çıkarmak” ve “fosil yakıtlardan uzaklaşmayı hızlandırmak” olması gerektiğini de sözlerine ekledi.

Gerçek Enerji Bağımsızlığı

Genel Sekreter ayrıca fosil yakıtlara bağımlılığın jeopolitik risklerine de dikkat çekti. Günümüzde enerji güvenliğine yönelik en büyük tehdidin fosil yakıtlar olduğunu ifade ederek Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından yaşanan fiyat dalgalanmalarına değindi ve “Güneş ışığı için fiyat artışı yok, rüzgâr için ambargo yok. Yenilenebilir enerji gerçek enerji güvenliği, gerçek enerji bağımsızlığı ve fosil yakıtların değişkenliği noktasında gerçek özgürlük demek.” ifadelerini kaydetti.

Altı Fırsat Alanı

Guterres, geçişi hızlandırmak için altı “fırsat alanı” belirledi: iklim planı tutkusu, modern şebekeler, sürdürülebilir talep, adil geçiş, ticaret reformu ve gelişmekte olan piyasalar için finansman.

Bu alanlardan “finansmanın” tıkanma noktası olduğunu belirten Guterres, açıklamalarına şu ifadelerle devam etti: “Dünyanın en iyi güneş enerjisi kaynaklarının yüzde 60’ına sahip olan Afrika, geçen yıl küresel temiz enerji yatırımının sadece yüzde 2’sini gerçekleştirdi. Geçtiğimiz on yılda temiz enerji için harcanan her beş doların sadece biri Çin dışındaki gelişmekte olan ve az gelişmiş ekonomilere gitti. 1,5 derecelik sınırın aşılmaması ve küresel erişimin sağlanması için 2030 yılına kadar akışın beş kat artması gerekiyor.”

Küresel finansın reformdan geçirilmesi, daha güçlü kalkınma bankalarına duyulan ihtiyaç ve -iklim takası da dahil olmak üzere-borç indirimi konularında çağrıda bulunan Guterres: “Tarih boyunca enerji insanlığın kaderini belirledi. Şimdi yeni bir enerji çağının şafağındayız. Fosil yakıtlar artık yolun sonuna yaklaşıyor. Temiz bir enerji çağı başlıyor.” ifadeleriyle konuşmasını tamamladı.

(Kaynak: UN News Web Sitesi)

3. Yeni NATO Raporu Limanlara Yönelik Siber Tehditlerin Artışına Dikkat Çekiyor

NATO Müşterek Siber Savunma Mükemmeliyet Merkezi (NATO Cooperative Cyber Defense Center of Excellence- CCDCOE), kritik liman altyapılarına yönelik siber tehdit risklerini ele alan bir rapor yayımladı.

"Kritik Deniz Limanı Altyapılarına Yönelik Devlet Bağlantılı Siber Tehditlerin Ele Alınması" isimli rapora göre, son istihbaratlar, Avrupa ve Akdeniz genelindeki liman tesislerini etkileyen siber saldırıların sıklığının arttığını ve bu saldırıların önemli bir kısmının Rusya, İran ve Çin kaynaklı tehdit aktörlerinden kaynaklandığını gösteriyor.

Bu artan eğilim, eşgüdümlü politikalara ve güvenlik müdahalelerine duyulan acil ihtiyacı vurguluyor. Analiz, ankete katılan ülkelerin neredeyse tamamının son beş yıl içerisinde siber saldırıya maruz kaldığını ve erişim kontrol sistemleri ile gemi trafik yönetim sistemlerinin bildirilen başlıca riskler olarak belirlendiğini ortaya koyuyor.

Tehditlerin Portresi

Liman tesisleri, ileri düzey kalıcı tehdit saldırıları (Advanced Persistent Threats- APTs), finansal motivasyonlu siber suçlular ve siyasi amaçlı hacktivistler gibi çeşitli tehditlerle karşı karşıyadır.

Üstelik, bu tehditler coğrafi konumdan bağımsız olarak önemli ölçüde tutarlılık göstermekte ve taktik- teknik ve prosedürleri (Tactics, Techniques, and Procedures- TTPs) Avrupa, Amerika ve Asya-Pasifik bölgelerinde tam olarak aynı olmasa bile benzerlik taşımaktadır.

Üyeler ve ortak ülkelerle yapılan CCDCOE anketi, denizcilik tesislerine yönelik en yaygın saldırıların; hizmet reddi saldırıları ve önemli veri ihlalleri olduğunu ve bunu kimlik avı ile zararlı yazılım ve fidye yazılımlarının izlediğini göstermektedir.

Mevcut Siber Güvenlik Çerçevesi Sınırlamaları

Liman işletmecileri, sınırlı uzmanlık, organizasyonel yapı ve kaynak yetersizlikleri nedeniyle önemli siber güvenlik tehditleriyle karşı karşıya kalmaktadır. NATO CCDCOE tarafından yapılan ankete katılanların çoğu, siber güvenlik risklerini orta düzeyde olarak değerlendirirken farkındalıklarını artırmalarına rağmen küresel boyutta ortak zorluklar yaşadıklarını belirtmektedirler.

Uluslararası Gemi ve Liman Tesisleri Güvenlik Kodu (International Ship and Port Facility Security Code- ISPS) gibi mevcut sistemler, esas olarak fiziksel güvenliğe odaklanmakta ve kapsamlı siber güvenlik önlemleri bakımından yetersiz durumda bulunmaktadır. Uluslararası Limanlar Birliği (International Association of Ports and Harbors- IAPH) siber güvenlik yönergeleri sunmakta, ancak uygulama, yetki alanları ve limanlar arasında büyük farklılıklar göstermektedir.

Tavsiyeler

NATO’nun Denizcilik Stratejisinin Güncellenmesi

Yapılandırılmış tehditlere yönelik istihbarat paylaşım ağlarının oluşturulması ve bunlara aktif katılım sağlanması

Özel irtibat rolleri tanımlanması ve koordinasyon mekanizmaları oluşturulması

Sektörel siber-güvenlik çalışma gruplarının kurulması

(Kaynak: Info Marine-CCDCOE Web Sitesi)

4. Dünyanın Rüzgar Destekli Tahrik Sistemine Sahip İlk Tankeri “Brands Hatch” Denize Açıldı

Çin’in Shanghai Waigaoqiao Tersanesi’nde inşa edilen 250 metre uzunluğundaki dev tanker, üzerinde yer alan her biri 37,5 metre yüksekliğinde üç adet fiberglas kanat yelken sayesinde rüzgar enerjisinden otomatik olarak faydalanarak fosil yakıtlara olan bağımlılığı azaltıyor.

Brands Hatch’in, yılda yaklaşık 1.200 ila 1.300 ton yakıt tasarrufu sağlaması ve bu sayede yılda 3.800 ton karbondioksit eş değerinde emisyon azaltımı sağlaması bekleniyor.

800 bin varil ham petrol taşıyabilen tanker İngiltere merkezli bir deniz yolu taşımacılığı şirketi tarafından işletilecek ve Avrupa’daki limanlar arasında sefer yapacak.

Brands Hatch, küresel denizcilik sektörünün düşük karbonlu teknolojilere geçişindeki somut örneklerden biri olup daha temiz ve daha verimli bir deniz yolu taşımacılığı için örnek teşkil ediyor.

(Kaynak: Lloyd's Register)

5. ICS, BIMCO, ECSA, INTERCARGO ve INTERTANKO’dan Kızıldeniz’deki Son Gelişmelere İlişkin Ortak Bildiri

Uluslararası Deniz Ticaret Odası (International Chamber of Shipping- ICS), Baltık ve Uluslararası Denizcilik Konseyi (Baltic and International Maritime Council- BIMCO), Avrupa Topluluğu Armatörler Birliği (European Shipowners-ECSA), Uluslararası Kuru Yük Taşımacıları Birliği (International Association of Dry Cargo Shipowners- INTERCARGO) ve Uluslararası Bağımsız Tanker İşletmecileri Birliği (International Association of Independent Tanker Owners- INTERTANKO) tarafından Kızıldeniz’de son günlerde yaşanan gemi saldırılarına yönelik ortak bir bildiri yayımlandı.

Uluslararası denizcilik kuruluşları tarafından yayımlanan bildiride: “Geçtiğimiz günlerde iki adet ticari gemi Kızıldeniz’de saldırıya uğradı.  Biri battı, diğeri ise büyük hasar gördü. Saldırılar sonucunda masum sivil denizciler ise hayatlarını kaybetti.

Saldırıları kınayan Uluslararası Denizcilik Örgütü (International Maritime Organization–IMO) Genel Sekreteri’ne katılıyor ve tüm paydaşları, dünya ekonomisinin bel bağladığı gıda, mal ve enerjinin taşınmasını sağlayan sivil denizcilerin güvenlik ve emniyetini sağlamaya çağırıyoruz. Yaşanan bu trajedi, deniz taşımacılığının ve hayati öneme sahip deniz yollarının korunmasına yönelik daha güçlü önlemler alınması gerektiğini ortaya koymaktadır. Uluslararası seyrüsefer özgürlüğü ve insan hayatının kutsallığı ilkelerinin tanınmasını, gözetilmesini ve savunulmasını talep ediyoruz.” ifadeleri kaydedildi.

(Kaynak: European Shipowners-ECSA)

Bilgilerinize arz ve rica ederim.

                                                                                                          Saygılarımla,

                                                                                                          İsmet SALİHOĞLU
                                                                                                          Genel Sekreter