Sayın Üyemiz,

Uluslararası Denizcilik Örgütü (International Maritime Organization-IMO) tarafından yayımlanan güncel gelişmeler, haberler ve duyurular derlenerek bilgilendirme amacıyla aşağıda sunulmaktadır.

1. IMO Genel Sekreteri Dominguez: Deniz Güvenliği Ortak Bir Sorumluluktur

Uluslararası Denizcilik Örgütü (International Maritime Organization-IMO) Genel Sekreteri Arsenio Dominguez, küresel deniz güvenliğine yönelik artan tehditlere karşı üye devletler ve uluslararası ortaklara yönelik farkındalık ve iş birliği çağrısında bulundu.

11 Ağustos 2025 tarihinde Panama Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı H.E. José Raúl Mulino'nun başkanlık ettiği Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde (United Nations Security Council- UNSC) konuşan Dominguez, gemilerin ve denizcilerin karşı karşıya kaldığı riskleri dile getirdi.

"Kolektif yanıtımız; önleme, sürekli gözetim, yenilik ve sürekli güçlendirilen bölgesel ve uluslararası iş birliği temeline dayandırılmalıdır. Burada çok taraflılık kilit öneme sahiptir ve deniz güvenliği ortak bir sorumluluktur." ifadelerini kaydeden Dominguez, devletlerin, deniz taşımacılığında güvenlik, emniyet ve çevrenin korunması konularında belirlenmiş uluslararası standartlar kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmeleri gerektiğini vurguladı.

Artan Tehditlerle Mücadele

2024 yılında, IMO'ya yaklaşık 150 korsanlık ve silahlı soygun olayı bildirildi. Bu olayların en çok görüldüğü yerler; Malakka ve Singapur Boğazları, Hint Okyanusu ve Batı Afrika oldu. Aynı yıl, Kızıldeniz'de gemilere yönelik uluslararası hukuku ve seyrüsefer özgürlüğünü ihlal eden saldırılar gerçekleşti.

Siber saldırılar, uyuşturucu kaçakçılığı ve dolandırıcılık eylemleri deniz güvenliğini baltalamaya devam ederken, yeni teknolojiler fırsatların yanında riskler de doğurarak güçlü siber güvenlik yönetimi ihtiyacını gözler önüne serdi.

Dominguez açıklamalarının devamında: “Son zamanlarda Kızıldeniz bölgesinde gördüğümüz gibi jeopolitik gerilimler deniz taşımacılığını aksatıp masum denizcilerin hayatlarına mal olduğunda tek çözüm yolu yapıcı diyalogdan geçmektedir. Deniz güvenliği sadece teknik bir konudan ibaret değil, aynı zamanda son derece insani bir meseledir” ifadelerini kullandı.

Kapasite Geliştirme ve Bilgi Paylaşımı

Bu zorlukların bir kısmını hafifletmek için IMO, 2004 Uluslararası Gemi ve Liman Tesisi Güvenlik Kodu (International Ship and Port Facility Security Code- ISPS Code), 2005 Denizde Yasadışı Eylemlerin Önlenmesine Dair Revize Protokol (2005 revised protocols for the Suppression of Unlawful Acts at Sea), Denizde Seyir Güvenliğine Karşı Yasadışı Eylemlerin Önlenmesine Dair Sözleşme (Convention for the Suppression of Unlawful Acts Against the Safety of Maritime Navigation- SUA Convention) gibi bağlayıcı önlemler geliştirmiştir.

Kapasite geliştirme projeleri, bilgi paylaşımı ve iş birliği vurgusuyla, bölgesel gelişim yanıtlarının güçlendirilmesine yardımcı olmaktadır. Bunların en önemlileri arasında; Asya'daki Gemilere Karşı Korsanlık ve Hırsızlıkla Mücadele Bölgesel İş Birliği Anlaşması (Regional Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia- ReCAAP), Cibuti Eylem Planı ve Cidde Değişikliği (Djibouti Code of Conduct and its Jeddah Amendment- DCOC/JA) ile Batı ve Orta Afrika ülkeleri arasındaki Yaoundé Davranış Kuralları (Yaoundé Code of Conduct- YCOC) yer almaktadır.

Dominguez ayrıca, AB tarafından finanse edilen Kızıldeniz Programı (Red Sea Programme) ve Liman Güvenliği Projesi (Port Security Project) gibi girişimler aracılığıyla bu projeleri geliştirmek adına Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi (United Nations Office on Drugs and Crime- UNODC), Uluslararası Polis Teşkilatı (International Criminal Police Organization- INTERPOL), bölgesel kuruluşlar ve üye devletler arasında geliştirilen ortaklıkların da altını çizdi. (Kaynak: IMO Web Sitesi)

2. GloNoise Ortaklığı 2026’ya Kadar Çalışmalarına Devam Edecek

Deniz Taşımacılığından Kaynaklanan Sualtı Gürültüsünün Azaltılmasına İlişkin GloNoise Ortaklığı Projesi Yönetim Kurulu, (Mitigation of Underwater Noise from Shipping) sualtında yayılan gürültüyü (underwater radiated noise-URN) azaltmaya yönelik küresel çabaların sürdürülebilmesi için, çalışmaların Aralık 2026’ya kadar uzatılmasını onayladı.

Projenin 15 Temmuz 2025 tarihinde gerçekleştirilen ara dönem toplantısında, projenin lider pilot ülkeleri (Lead Pilot Countries-LPC) ve twinning-partner ülkelerinden 34 temsilci, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (United Nations Development Programme- UNDP) ve Uluslararası Denizcilik Örgütü (International Maritime Organization-IMO) Sekreteryası ile birlikte; projenin yıllık ilerleme durumunu, iş planını ve bütçesini gözden geçirerek projenin uzatılmasına karar verdiler.

Üye Devletler ayrıca, akustik araştırma ve veri toplamadan paydaş katılımına, politika reformlarından farkındalık yaratmaya kadar uzanan URN konusundaki riskleri değerlendirmek üzere, geçtiğimiz yıl içerisinde gerçekleştirilen somut eylemleri değerlendirdiler.

GloNoise Ortaklığı Hakkında

Deniz Taşımacılığından Kaynaklanan Sualtı Gürültüsünün Azaltılmasına İlişkin Küresel Ortaklık (Global Partnership for Mitigation of Underwater Noise from Shipping- GloNoise Partnership) Projesi, IMO’nun Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (United Nations Development Programme- UNDP) ve Küresel Çevre Fonu (Global Environment Facility- GEF) ile iş birliği içinde sualtı gürültüsünün deniz yaşamı üzerindeki etkilerini ele almak üzere geliştirilmiştir ve dört temel bileşene odaklanmaktadır:

Küresel yönergeler geliştirme ve politika analizi yapma;

Gelişmekte olan katılımcı ülkelerde kapasite geliştirme ve farkındalık yaratma;

Sualtında yayılan gürültünün (URN) azaltılması için iş birlikleri geliştirme;

İzleme, öğrenme, geri bildirim ve değerlendirme.

Projenin altı lider pilot ülke olmak üzere dokuz yararlanıcı ülkesi bulunmaktadır: Arjantin, Şili, Kosta Rika, Hindistan, Güney Afrika, Trinidad ve Tobago ile twinning-partner ülkeleri: Gürcistan, Madagaskar ve Malezya. (Kaynak: IMO Web Sitesi)

Bilgilerinize arz ve rica ederim.

                                                                                                        Saygılarımla,

                                                                                                          İsmet SALİHOĞLU
                                                                                                          Genel Sekreter