Cumhuriyetimizin Mavi Vatanı denizlerimizdeki bağımsızlığın ve egemenliğin simgesi olan 1 Temmuz Kabotaj Bayramı’nın 99’uncu yıldönümünü kutlamanın haklı gururunu ve mutluluğunu yaşıyoruz.

Kabotaj; özet olarak “bir devletin kendi limanları arasında yolcu ve yük taşıma hakkı”dır. Daha önce kapitülasyonlarla yabancılara devredilmiş olan bu hak; 24 Temmuz 1923 Lozan Antlaşması ile geri alınmıştır. Kabotaj hakkı, 1926 yılında yürürlüğe giren Kabotaj Kanunu ile Türk bayrağı altında deniz taşımacılığının yalnızca Türk vatandaşlarına ait olduğunu ilan eden bir kazanımdır.

Bu hayati kazanım, 10 sene sonra 20 Temmuz 1936’da imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile daha da pekişmiştir. Türkiye, Montrö sayesinde Türk Boğazlarının denetimini tam olarak kazanmış, Karadeniz’de barışın ve istikrarın teminatı haline gelmiştir. Montrö’nün uluslararası ilişkilerde halen ne kadar hayati bir belge olduğu ve bölgesel dengeyi nasıl koruduğu yakın geçmişte yaşanan ve halen devam eden siyasi ve ekonomik olaylarda açıkça görülmüştür.

Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 1 Kasım 1937 tarihinde TBMM Beşinci Dönem açılış konuşmasında; “En güzel coğrafi vaziyette ve üç tarafı denizle çevrili olan Türkiye; endüstrisi, ticareti ve sporu ile en ileri denizci millet yetiştirmek kabiliyetindedir. Bu kabiliyetten istifadeyi bilmeliyiz; denizciliği Türk’ün büyük ülküsü olarak düşünmeli ve onu az zamanda başarmalıyız.” demiştir.

Büyük bir vizyonla ortaya konulan bu hedef doğrultusunda, ülkemizde büyüme ve dönüşüme odaklanarak gösterdiği gelişme hızı açısından lider bir sektör olan Denizcilik Sektörümüzün taşıma kapasitesi 2024 yılında dünyanın en büyük filosunu kontrol eden ülkeler arasında 52 milyon DWT ile 11’inci sıraya yükselmiş ve Türk sahipli filomuz dünyada ilk 10’da yer alma hedefine iyice yaklaşmıştır.

Ancak denizcilik sadece bir ekonomi meselesi değil; aynı zamanda bir egemenlik ve milli güvenlik meselesidir. Bu noktada Mavi Vatan vizyonu, Türkiye’nin denizlerdeki hak ve menfaatlerini koruma kararlılığının ifadesidir. Üç tarafı denizlerle çevrili bir ülke olarak, kıyılarımız kadar kıta sahanlığımız da bizimdir. Denizlerimizde yürütülen enerji arama faaliyetleri, liman yatırımları, donanma gücümüz ve deniz yetki alanlarımıza sahip çıkma irademiz, bu vizyonun omurgasını oluşturmaktadır.

Denizciliğe yapılacak her yatırımın, aslında bağımsızlığımıza, güvenliğimize ve kalkınmamıza yapılmış bir yatırım olduğu asla unutulmamalıdır. Türk milletinin tarihinden aldığı ilhamla, denizlerdeki hâkimiyetini barış içinde ama kararlılıkla sürdürmesi, 21. yüzyılın en stratejik gerekliliklerinden biridir.

Bu vesileyle başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, ömrünü denizciliğe hizmet ederek geçirmiş ve ebediyete irtihal etmiş tüm denizcilerimizi rahmet ve minnetle anıyor, emeğini, ekmeğini denizden çıkaran herkesin ve tüm halkımızın Kabotaj Bayramı’nı yürekten kutluyorum.

Tamer KIRAN
İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı