Avrupa'da gemi kıyımı %75 arttı
NGO Gemi Söküm Platformu,
Avrupalı gemi sahiplerinin geçen yıl
365 gemiyi Türkiye ve Asya sahillerine
söküm için gönderdiğini açıkladı.
NGO Gemi Söküm Platformu tarafından geçtiğimiz
günlerde açıklanan yıllık rapora göre,
2012 genelinde Avrupalı gemi sahipleri tarafından
toplamda 365 gemi Asya sahillerine söküm
için gönderildi. Bu istatistik toplamda 210
geminin söküme gönderildiği 2011 yılıyla kıyaslandığında
yüzde 75’lik bir artışa tekabül
ediyor. Söz konusu gemilerin son yolculuğundaki
rota büyük bir ağırlıkla Hindistan, Bangladeş
ve Pakistan oluyor. Platform Yönetim Direktörü
Patrizia Heidegger yaptığı açıklamada,
“Avrupa’da ve diğer gelişmiş ülkelerde mevzuatlara
uygun biçimde gemi söküm yeterliliği
mevcutken, armatörlerin bu işten kar etmeyi düşünerek
tehlikeli ve sağlıksız biçimde gemi sökümü
yapılan Asya ülkelerini tercih ettiğini görüyoruz.
Avrupa Birliği’nin konuyla ilgili yaptığı
düzenlemeler, toksik materyaller içeren gemilerin
çevre sağlığı ve iş güvenliği çerçevesinde daha
gelişmiş merkezlerde sökülmesini mecbur kılacak.
Bu nedenle gemi sökümünde görülen artışın
yasal mevzuatlara yakalanmamak adına
ucuz iş yapan yerlere yönelimden kaynaklandığı
tahmin ediliyor” şeklinde görüş bildiriyor.
Başrolde yine Yunan
armatörler var
Asya kıyılarına sökülmek üzere gemi gönderen
armatörler arasında Yunan gemi sahipleri
167 adet gemi ile başı çekiyor. Bu rakam söküme
gönderilen tüm gemiler içinde yaklaşık yüzde
50’lik bir pay demek. İkinci sırayı toplam 48 gemi
ile Alman armatörler almış durumda. Bu ülkeleri;
30 gemiyle İngiliz, 23 gemiyle Norveçli, 13 gemiyle
Güney Kıbrıslı, 8 gemiyle Bulgar, 6 gemiyle
Danimarkalı ve 5 gemiyle Hollandalı gemi sahipleri
izliyor. İstatistikler incelendiğinde Hollanda
ve Norveç dışındaki tüm ülkelerden Asya’ya
yönelimde artış olduğu görülüyor. Örneğin İtalya’nın
son yıllarda bölgeye söküm için gönderdiği
gemi sayısı üç kata yakın artış göstermiş durumda.
Öte yandan NGO Gemi Söküm Platformu
tarafından yayınlanan yıllık raporda dikkat çekici
verilerden bir diğeri de söküm için gönderilen
gemilerden büyük çoğunluğunun AB bayrağı taşımaması.
Toplamda 240 geminin ‘kolay bayrak’
olarak adlandırılan Panama, Liberya, Bahamalar
veya St Kitts ve Nevis gibi ülkelerin bayrağını taşıdığını
belirten uzmanlara göre, bu durum Avrupa
Birliği mevzuatından kaçmak üzere benimsenmiş
bir yol olarak görülüyor.
Armatörlere finansal
destek üzerinde çalışılıyor
Platformun şu anda Avrupa Parlamentosu
ile miadı dolan gemilerin uygun merkezlerde
ayrıştırılması işlemlerinin yapılabilmesi için armatörlere
finansal destek sağlanmasını öngören
bir tasarı üzerinde çalıştığı biliniyor. Ayrıca Avrupa
limanlarına bağlanacak gemilerde sahiplik
yönünden AB bayrağının aranmasına yönelik
bir dizi düzenleme de henüz tartışma aşamasında.
Ancak bu düzenlemelerin önünde güçlü
bir direnç noktası da var. Avrupa Komisyonu’nda
dönem başkanlığını Aralık ayında bırakacak
olan Güney Kıbrıs ile birlikte Asya bölgesine
en fazla gemi gönderen Yunanistan ve Almanya
da ilgili tasarılara karşı çıkan ülkeler arasında.
Gemi sökümünde tercih edilen bir başka
ülke olan Çin ise Avrupa Birliği tarafından uygulamaya
konması düşünülen mevzuata uyum
sağlamak için görüşmelerini sürdürüyor. Taraflar
arasında sürdürülen görüşmeler neticesinde
Basel Yönetmeliği’nin bazı maddelerinin
değiştirilmesi üzerinde uzlaşmaya varılmıştı.
Ancak Avrupa Birliği’nin Çin’deki tesislerde
yaptığı incelemelerde ilgili yerlerin mevzuata
uydurulması için daha pek çok çalışma yapılmıştır
Kaynak:Dünya Gazetesi Perşembe Rotası 14.02.2013