​2010 tarihinde IMO tarafından kabul edilen HNS Sözleşmesi, gemilerle taşınan tehlikeli ve zararlı yüklerin sebep olduğu zararların tazmini ve sorumluluğu hakkında hükümler içeriyor. Sözleşme, yürürlüğe girdiğinde, söz konusu yüklerin taşımacılığını yapan tüm gemiler için kapsayıcı ve birleştirici bir tazmin rejimi sağlayacak.

Sözleşmenin yürürlüğe girmesi için en az 12 devlet tarafından imzalanması koşulu bulunurken, Norveç HNS'ye taraf olan ilk ülke oldu.

IMO Genel Sekreteri Kitack Lim, "Tehlikeli ve zararlı maddeleri taşıyan gemilerin sayısı sürekli artmaktadır. Tankerler aracılığıyla her yıl 200 milyon tondan fazla kimyasalın ticaretinin yapıldığını görüyoruz. HNS 2010 sözleşmesinin yürürlüğe girmesi için tüm üye devletlerimize Norveç'i örnek almaları ve mümkün olan en kısa sürede sözleşmeyi kabul etmeleri çağrısında bulunuyorum," dedi.

Türkiye HNS 2010 protokolünün imzacısı olan 8 ülkeden biridir. Sözleşmenin teknik çalışması Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından tamamlanmış ve Sözleşme onay sürecinin tamamlanması için gerekli resmi süreçlerden geçmektedir.

1996 yılında ilk versiyonu yayımlanan sözleşmeye hiçbir ülke taraf olma sürecini tamamlamamıştı. 2010 HNS protokolü Norveç'in onayı ile tazmin rejiminin bir parçası olan diğer tehlikeli ve zararlı maddelerden kaynaklanan sorumlulukların da dâhil edilecek olması ümit verici bir gelişme oldu.

2010 HNS Sözleşmesi, HNS (tehlikeli ve zararlı madde taşıyan) kargoların dâhil olduğu vakalarda çevrenin temizlenmesi ve düzenlenmesi ile masrafların tazminini sağlamak için kapsamlı ve mevcut uygulamalara uyumlu bir zemin sunmayı amaçlıyor. Sözleşme, HNS kargolarından kaynaklı kazalar için gemi sahiplerini LLMC sözleşmesi limitleri ile maksimum sorumluluk sınırını göz önüne alarak sorumlu tutarken, HNS kargoları taşıyan gemilerde Devlet tarafından kabul edilip belgelendirilmiş sigorta bulundurmak da zorunlu uygulamalar arasında. Gemi sahibinin sorumluluğunu aşan veya sorumlu olmadığı durumlarda, HNS Fonu tazmin taleplerini karşılıyor. Toplam tazmin tutarı için üst sınırın mevcut döviz kuruyla 340 milyon USD olarak belirlendiği HNS Fonu'nun kaynağını, HNS kargolarının alıcılarının kazadan sonra ödeyecekleri katkı payları oluşturacaktır.

Sözleşme kapsamına alınan tehlikeli ve zararlı madde kargoları şunlardır:

-CLC ve IOPC Fon kapsamında olmayan petroller

-tehlikeli veya zararlı olarak tanımlanan diğer sıvı maddeler - kimyasallar

-sıvılaştırılmış gazlar -  LNG

-parlama noktası 60 °C'yi aşmayan sıvı maddeler - LPG

-konteynerlerde veya ambalajlanmış şekilde taşınan tehlikeli veya zararlı maddeler

-kimyasal tehlike yarattığı kabul edilen katı dökme malzemeler.

Kaynak: 1) 21.04.2017 tarihli IMO basın duyurusu.

http://www.imo.org/en/MediaCentre/PressBriefings/Pages/12-HNS-ratification-Norway.aspx

                 2) T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı kaynakları.