​Okuyacağınız yazı, giderek büyüyen bir sorun olarak yorgunluğun gemiadamları üzerindeki etkileriyle ilgili TradeWinds Gazetesi'nde (17.02.2017) yayımlanan görüşleri yansıtmaktadır. 

Dr. Jason Zuidema^[1]

Üç yıllık bir çalışmanın sonucu olan Martha Projesi için dökme yük gemileri ile tankerler işleten Çin Devleti mülkiyetindeki iki şirkete ve Avrupa merkezli iki gemi yöneticisine bağlı çalışan gemiadamlarından veriler toplandı.  Proje geminin güvenliği ve gemiadamlarının sağlıkları hakkında önemli sonuçlar ortaya çıkarmıştır.

TK Vakfı (TK Foundation) ve denizcilikle ilgili araştırmalarda önde gelen bir grup uzman tarafından denetlenen projede gemiadamlarından sözleşmelerinin başında ve sonunda 2 hafta boyunca çeşitli anketler ve rutin faaliyetlerini gösteren tablolar doldurmaları ve faaliyet izleyen Actiwatches saatler takmaları istendi. Tüm bu çalışmalar gemiadamlarının sözleşmelerinin ilk iki haftası ile son iki haftası arasında gerçekleşti.

Rapor öncelikle uykusuzluk ve yorgunluk arasındaki farka dikkat çekmektedir. Uykusuzluk, tek bir faktöre bağlı olup bireylerin günlük faaliyetleri üzerinde kısa süreli etkiler gösterebilirken, yorgunluk sağlık sorunlarına sebep olabilmektedir. Ayrıca birden fazla faktörün sonucu ortaya çıkabilmekte ve davranışlar üzerinde de ciddi etkiler yaratmaktadır. Bu etkiler arasında huzursuzluk, tahammülsüzlük, tepkilerde yavaşlama, odaklanma eksikliği ve uzun süreli uykusuzluk dikkat çekiyor.

Araştırmacılar, zabitlerin tayfadan biraz daha az uyuduğunu, uyku kalitelerinin daha düşük olduğunu ve daha fazla stres yaşadıklarını ortaya koydu. Özellikle sözleşmelerinin son haftalarında kaptanların yorgunluk düzeyleri oldukça yüksek çıktı.

Actiwatches saatler, anket ve mülakatlardan elde edilen sonuçları doğruladı: Bir sözleşmenin başlangıç tarihinden bitiş tarihine yaklaştıkça tüm mürettebatın uyku kalitesinde ve miktarında azalma gözleniyor.

Uykunun kalite ve süresi azalıp hissedilen baskı arttıkça, bunun gemiadamları üzerinde belirleyici bir yan etkisi oluyor: motivasyon eksikliği.

Motivasyonun azalması ise kısa yolların tercih edilmesi ve gerekli prosedürlerin dışına çıkılması gibi eğilimlerin artışına neden olabilmektedir.

Martha Projesi sonuçlarına göre aşağıdaki üç alanda iyileştirme yapılabilir:

- Gemi tasarımı ve yaşam alanı (örneğin; ses ve titreşimlerin azaltılması, uyku ve egzersiz alanlarının daha iyi hale getirilmesi)

- Çalışma koşulları (mürettebat sayısının seyir güvenliğini riske atmayacak düzeyde olması,  yüksek kaliteli yeterli gıda, dinlenme saatlerine ve gemide taciz ve zorbalık gibi sorunlara dikkat edilmesi)

- Geminin işletilmesiyle ilgili sorunlar (kırtasiyecilik işlemlerinin azaltılması, denetim sıklıklarının azaltılması ve eksikliklerin tamamlanması için verilen sürelerin uzatılması).

Bu, mürettebatın güvenliği ve yaşam kalitesinin sürdürülmesi noktasında ilgili kurum ve kuruluşların dikkatini çekmek için hazırlanmış faydalı bir incelemedir.  

Kaynak: 17.02.2017 tarihli TradeWinds Gazetesi.

[1] Kuzey Amerika Denizcilik Hizmetleri Birliği (North American Maritime Ministry Association) Yönetici Müdürü.