Sayın Üyemiz,

Uluslararası Denizcilik Örgütü (International Maritime Organization-IMO) resmi internet sayfasında yayımlanan duyuruda; gemi geri dönüşümünün insan sağlığı ve çevreye olumsuz etkisini azaltmak veya en aza indirmek amacıyla 15 Mayıs 2009 tarihinde kabul edilen “Gemilerin Emniyetli ve Çevreye Uyumlu Geri Dönüşümü Hakkında Hong Kong Uluslararası Sözleşmesi”nin 26 Haziran 2025 tarihinde yürürlüğe gireceği belirtilmektedir.

Bu kapsamda;

Hong Kong Sözleşmesi ile operasyonel açıdan ömürlerini tamamlamış gemilerin geri dönüştürülmesinde insan sağlığı, güvenliği ve çevre açısından risklerin önlenmesi hedeflenerek, gemi söküm sürecinde uyulması gereken standartlar, gemi söküm tesislerinin kurulması ve işletilmesi, tehlikeli maddelerin kontrolüne ilişkin hususlar ele alınmaktadır.

Bahse konu sözleşme uluslararası sefer yapan 500 groston ve üzeri yeni ve mevcut gemileri kapsamakta olup bunlar arasında denizaltılar, yüzer araçlar, yüzer platformlar, kendinden yükselen platformlar, yüzer depolama üniteleri (Floating Storage Units-FSUs), yüzer üretim, depolama ve boşaltım üniteleri (Floating Production Storage and Offloading Units-FPSOs) ile donanımları sökülmüş veya yedekte çekilmekte olan gemiler yer almaktadır. Savaş gemileri, yardımcı askeri gemiler ve devletlerin ticari olmayan hizmetlerde kullanılan gemileri sözleşme kapsamı dışındadır.

Sözleşme çerçevesinde; inşa sözleşmesi 26 Haziran 2025 tarihinde veya sonrasında düzenlenmiş olanlar, inşa sözleşmesinin bulunmadığı durumlarda omurgası 26 Aralık 2025 tarihinde veya sonrasında kızağa konulan ya da benzer bir inşa safhasına ulaşanlar, teslim tarihi 26 Aralık 2027 veya sonrasında olanlar yeni gemi olarak kabul edilmektedir.

Sözleşmenin önemli gereklilikleri kapsamında;

- Yeni gemiler, teslimat anında onaylı bir Tehlikeli Maddeler Envanteri (Inventory of Hazardous Materials-IHM) bulundurmalı ve geçerli bir Hong Kong Gemi Geri Dönüşüm Sertifikası (Hong Kong Ship Recycling Certification-HKSRC) taşımalıdır.

- Mevcut gemiler, 26 Haziran 2030 tarihinden itibaren, operasyonel ömürleri boyunca bir IHM oluşturmalı ve bunu muhafaza etmeli, ayrıca geçerli bir IHM HKSRC sertifikasına sahip olmalıdır.

- Geri dönüşüme gönderilen gemiler, geri dönüşüme başlanmadan önce Nihai Sörveyden geçmeli ve Uluslararası Geri Dönüşüme Hazır Sertifikası (International Ready for Recycling Certificate) almalıdır.

- Gemi Geri Dönüşüm Tesisleri, yetkilendirilmiş olmalı ve geçerli bir Gemi Geri Dönüşüm Yetki Belgesi (Document of Authorisation for Ship Recycling-DASR) bulundurmalıdır.

Sözleşmeye yönelik olarak IMO tarafından; geri dönüşüm amacıyla sınır ötesi taşınacak gemilere ilişkin olarak Hong Kong ve Basel Sözleşmeleri’nin uygulanmasına dair HKSRC.2/Circ.1 rehberi ve Sıkça Sorulan Sorular yayımlanmıştır.

Bilgilerinize arz ve rica ederim.

                                                                                                          Saygılarımla,

                                                                                                          İsmet SALİHOĞLU
                                                                                                          Genel Sekreter